کتاب جامع اصول فقه دکتر الهه شعبانپور
اصول فقه یکی از مهمترین ابزار در استنباط و درک هرچه بهتر قوانین است و اهمیت آن زمانی مشخص میشود که قضات در آرای خود وکلا در دفاعیات خود و لوایح تقدیمی از استدلالهای اصول فقه استفاده می.کنند هر ساله نیز تعداد زیادی از فارغ التحصیلان رشته های حقوق از طریق آزمونهای مختلف جذب مشاغل حقوقی میشوند و از جمله دروسی که در این آزمونها جنبه کاملاً تحلیلی و استدلالی دارد اصول فقه است. ضمن تقدیر از زحمات و تلاشهای مؤلفان محترم این حوزه در میان منابع موجود در این درس از یکسو به کتب ارزشمند استدلالی و تفصیلی در قالب مجلدات قطور با قلم سنگین بر می خوریم که متأسفانه دانشجویان گرامی فرصت کافی برای مطالعهٔ چنین منابعی را ندارند. از دیگر سو کتبی وجود دارند که به صورت مختصر با حجم کمتر به رشته تحریر درآمدهاند و این در حالی است که بررسی سؤالات اصول فقه در سنوات گذشته حاکی از آن است که نمیتوان از نکات مهم چشم پوشید خصوصاً اینکه طراحان سؤال همواره در پی کشف مسائل جدید و طراحی سؤالات بکر هستند. از این رو جای کتابی که مطالب مورد نیاز آزمون را به صورت جامع و در عین حال ساده و روان مدوّن و منظم کرده باشد خالی است .
برخی از ویژگیهای کتاب اصول فقه مشاهیر اثر الهه شعبانپور
جامعیت در عین اختصار
در این اثر سعی شده است جامعیت در کنار اختصار رعایت شود ؛ یعنی مبحثی از قلم نیفتاده اما به هر مبحث به فراخور اهمیتش پرداخته شده است. توجه نظر به اعلام منابع آزمون وکالت توسط اسکودا ، حتماً آخرین اطلاعیه این نهاد ملاحظه و تنها مباحث اعلامی مطالعه شود به این نکته در خصوص آزمون نیز توجه شود.
شرح مطالب با دسته بندی منسجم
نحوه شرح تمامی مطالب به صورت دسته بندیهای منسجم برای تقویت حافظه تصویری داوطلبان عزیز است و مطالب هر مبحث با نظمی منطقی از ساده تا پیشرفته بیان شده است.
بیان اهمیت آزمونی مطالب
دانستن فراوانی سؤالات در هر درس و اهمیت آن مبحث از منظر طراحان سؤال تأثیر بسزایی در نحوه مطالعه و تنظیم زمان داوطلب دارد که در کتاب حاضر در شروع هر بحث اهمیت آزمونی آن مشخص گردیده است.
بیان تکنیکهای حل مسائل
با توجه به مفهومی بودن سؤالات در اصول فقه فقط حفظ کردن و فهمیدن مطالب به تنهایی برای موفقیت در آزمون کارگشا نیست چه بسا آوردن مثالهای زیاد بدون بیان مهارت و تکنیک حل مسئله نه تنها امتیاز نیست بلکه موجب سردرگمی بیشتر هم میشود در این کتاب ذیل مثالهای متعدد حقوقی تکنیکها و روشهای حل آن مسئله نیز به صورت کاملا آزمونی بیان شده است به طوری که داوطلب در کمترین زمان ممکن بتواند پاسخ صحیح را در تستهای آن موضوع تشخیص دهد.
تست های انتهای هر مبحث
در انتهای هر مبحث تعدادی از تستهای تألیفی و سالهای اخیر مربوط به همان مبحث آورده شده است برحسب تجربه داوطلب پس از مطالعه کامل یک مبحث در انتهای همان کتاب یا در کتاب دیگر تستها را جستجو میکند که این روش اشتباه موجب اطاله وقت می شود ؛ زیرا داوطلب باید همگام با مطالعه بداند سؤالات هر مبحث به چه صورت در آزمون مطرح خواهد شد تا با تمرکز بر همان روش مطالعه را پیش ببرد.
نوع طراحی صفحه آرایی و برخی ویژگیهای متمایز دیگر این کتاب که حاصل دقت نظر فراوان مسئولان محترم مؤسسه وزین مشاهیردانش است نیز بر کیفیت آن افزوده است. امید است اثر حاضر در یادگیری و تسلط هر چه بیشتر داوطلبان مؤثر واقع گردد.
فهرست مطالب:
كليات علم اصول فقه
مقصد اول مباحث الفاظ
باب اول وضع الفاظ
گفتار اول مفهوم وضع
مطلب: اول حقیقت وضع.
اقسام دلالت
اقسام دلالت وضعی
اقسام دلالت وضعى لفظی
مطلب دوم اقسام وضع.
مطلب سوم: اقسام لفظ.
گفتار دوم استعمال الفاظ در معانی
مطلب اول اقسام استعمال
مطلب دوم اقسام حقیقت
مطلب سوم شک در لفظ
الف شک در وضع الفاظ
ب شک در مراد متکلم
اقسام اصول لفظيه.
مطلب چهارم اقسام دلالت لفظ بر معنا
مطلب پنجم: مشتق
مطلب ششم صحيح واعم
باب دوم اوامر.
گفتار اول: معنای امر
مطلب اول معنای لغوی و اصطلاح امر
مطلب دوم روشهای بیان امر
مطلب سوم دلالت امر بر وجوب
مطلب چهارم دلالت امر بر مرّه و تکرار
مطلب پنجم: دلالت امر بر فور و تراخی
گفتار دوم اقسام حکم
مطلب اول احکام واقعی و ظاهری
اقسام حکم واقعی
مطلب دوم: احکام تکلیفی و احکام وضعی
مطلب سوم: احکام ارشادی و مولوی
مطلب چهارم: احکام تأسیسی و حکم امضایی
گفتار سوم اقسام واجب
ا از جهت مکلف: واجب عینی و واجب کفایی
۲. از جهت مکلّف به: واجب تخییری و واجب تعیینی
3از جهت نیت: واجب تعبدی و واجب توصلی
۴. از جهت زمان: واجب موقت و واجب غیر موقت.
۵. از جهت هدف یا مقدمه بودن: واجب نفسی و واجب غيري.
- از جهت بیان: واجب اصلی و واجب تبعی
- از جهت وابستگی: واجب مطلق و واجب مشروط
- از جهت رسیدن زمان انجام: واجب منجز و واجب معلق
گفتار چهارم: نواهی
مطلب اول: تعریف نهی و اقسام آن.
مطلب دوم دلالت صیغه نهی بر مره و تکرار
مطلب سوم: دلالت صیغه نهی بر فور و تراخی
مطلب چهارم دلالت نهی بر فساد
مطلب پنجم: مساله ضد
گفتار پنجم اجتماع امرونهی
باب سوم مفاهیم
گفتار اول تعریف مفهوم و اقسام آن
مطلب اول: تعاريف منطوق و مفهوم.
مطلب دوم اقسام منطوق
قسم اول منطوق صریح
قسم دوم منطوق غير صريح
گفتار دوم اقسام مفهوم.
مطلب اول مفهوم موافق و اقسام آن
مطلب دوم مفهوم مخالف و اقسام آن
ا.مفهوم شرط
2.مفهوم غایت
- مفهوم حصر
4.مفهوم عدد
- مفهوم وصف.
6.مفهوم لقب.
باب چهارم عام و خاص
گفتار اول مفهوم عام وخاص
مطلب اول تعاریف عام و خاص
مطلب دوم تشخیص عام
گفتار دوم اقسام عام
گفتار سوم: تخصيص و مختصصها
مطلب اول اقسام مخصص
مطلب دوم ظهور و حجیت عام پس از تخصیص
مطلب سوم شريط تخصيص ( وجود تنافي)
مطلب چهارم حدود و میزان تخصیص
مطلب پنجم: عمل به عام پیش از جستجوی مخصص.
گفتار چهارم تخصیص عام به وسیله مفهوم
گفتار پنجم یک مخصص پس از چند عام
گفتار ششم اجمال مخصص
مطلب اول میزان اعتبار عام پس از تخصیص
مطلب دوم اقسام اجمال
گفتار هفتم نسخ
مطلب اول اقسام نسخ
مطلب دوم مقایسه نسخ و تخصيص.
مطلب سوم دوران امر بین نسخ و تخصيص
باب پنجم مطلق و مقید
گفتار اول تعریف مطلق و انواع اطلاق.
مطلب اول: تعریف مطلق و الفاظ مطلق.
مطلب دوم برخی ویژگی های مطلق و مقید
مطلب سوم اقسام اطلاق.
مطلب چهارم قید و انواع آن
مطلب پنجم: اطلاق جمله
گفتار دوم چگونگی استفاده اطلاق از مطلق
گفتار سوم جمع بین مطلق و مقید (حمل مطلق بر مقيد)
مطلب اول بررسی تنافی بین مطلق و مقید
مطلب دوم شرط ایجاد تنافی
گفتار چهارم اطلاق مقامی
باب ششم: مُجمل و مُبین
گفتار اول تعریف مجمل و مبین و اقسام آن
مطلب اول تقسیم مبین به نص و ظاهر
مطلب دوم: مبین بالذات و مبين بالعرض
مطلب سوم: تأخیر بیان از وقت حاجت
گفتار دوم عوامل بروز اجمال در کلام
مراحل رفع اجمال در قانون
مقصد دوم: ادله و امارات.
باب اول: ادله اربعه
گفتار اول: قرآن (دلیل اول)
مطلب اول: کیفیت و شأن نزول قرآن
مطلب دوم تقسیم آیات قرآن
مطلب سوم حجیت قرآن
گفتار دوم سنت (دلیل دوم)
مطلب اول تعریف سنت
مطلب دوم: حجیت سنت.
مطلب سوم اقسام سنت
مطلب چهارم: رابطه سنت با قرآن
ا. تخصيص قرآن بوسیله سنت.
۲ بررسی امکان نسخ قرآن به وسیله سنت
گفتار سوم اجماع ( دلیل سوم)
مطلب اول تعریف و حجیت اجماع.
مطلب دوم شیوههای کشف قول معصوم (ع) از اجماع
مطلب سوم اقسام اجماع
مطلب چهارم مقایسه سنت و اجماع
گفتار چهارم دلیل عقل (دلیل چهارم)
مطلب أول اقسام دليل عقل.
حالت اول مستقلات عقلی
حالت دوم غیر مستقلات عقلی
مطلب دوم بررسی مفهوم مقدمه واجب
اقسام مقدمه
مطلب سوم: مقدمه حرام
مطلب چهارم اذن در شی
مطلب پنجم مسألة اجزا
باب دوم سایر ادله و منابع احکام
گفتار اول: قیاس
مطلب اول تعریف قیاس ارکان و شرایط آن
مطلب دوم: اقسام قیاس
مطلب سوم کاربرد قیاس در حقوق
مطلب چهارم بررسی مفاهیم مشابه قیاس
گفتار دوم بنای عقلا (سیره عقلایی)
مطلب اول: تعریف و حجیت بناء عقلا
مطلب دوم میزان دلالت بناء عقلا.
گفتار سوم: استصلاح با مصالح مرسله
مطلب اول: تعريف و اقسام مصلحت
مطلب دوم حجیت استصلاح
گفتار چهارم استحسان
مطلب اول: تعریف و اقسام استحسان
مطلب دوم: حجیت استحسان و تفاوت آن با استصلاح
گفتار پنجم سد ذرايع
مطلب اول: تعریف سد ذرایع
مطلب دوم حجیت سد ذرایع
گفتار ششم عرف و عادت
مطلب اول عرف.
مطلب دوم: عادت
مطلب سوم حجيت عرف
گفتار هفتم شهرت
مطلب اول تعریف ، اقسام و حجیت شهرت
مطلب دوم اعتبار شهرت در حقوق
باب سوم امارات
گفتار اول مباحث قطع و ظن و شک
مطلب اول حالت قطع.
الف تعريف قطع
ب اقسام قطع.
ج کاربرد قطع در حقوق
د تجری و کاربرد آن در حقوق
مطلب دوم حالت ظن
الف تعريف ظن
ب اقسام ظن و حجیت آن
ج: حجیت ظن.
مطلب سوم: حالت شک.
گفتار دوم مباحث دلیل، اماره و اصل
مطلب اول دلیل و محدوده آن
مطلب دوم اماره
اقسام اماره در اصول فقه
مطلب سوم: اصل.
مطلب چهارم فرض قانونی
مقصد سوم: اصول عملیه و تعارض ادله
باب اول اصول عملیه
کلیات اصول عملیه.
ا. تعريف اصول عمليه.
- تعداد اصول عمليه.
3.شرط اجرای اصول عملیه
۴ مجرای اصول عملیه
۵ اقسام اصل
۶. اقسام اصل عملی
7.اصل محرز و غیر محرز
گفتار اول اصل استصحاب
مطلب اول: تعریف استصحاب ، ارکان و ماهیت
مطلب دوم استصحاب از جهت منشاء شک
مطلب سوم اقسام استصحاب
ا. استصحاب وجودی و عدمی
۲. استصحاب موضوعی و حکمی
3.استصحاب حكم جزئى وكلى
اقسام استصحاب کلی.
۴. استصحاب عدم ازلی.
۵. استصحاب سببى ومسببى.
۶. استصحاب حكم مخصص.
۷. استصحاب حکم عقلی و استصحاب حکم شرعی
مطلب چهارم: آثار اجرای استصحاب (اصل مثبت).
مطلب پنجم: اصل تأخر حادث
گفتار دوم اصل برائت.
مطلب اول مفهوم اصل برائت
مطلب دوم اقسام شبهه
مطلب سوم: مقایسه اصل برائت با اصالة الاباحه.
مطلب چهارم معانی و کاربردهای مختلف برائت
۱.برائت از تکلیف
- اصل برائت به معنای برائت از اتهام و مجازات
۳ اصل برائت به معنای برائت ذمه از دین
گفتار سوم: اصل احتیاط
مطلب اول تعریف اصل احتیاط
مطلب دوم: تقسيمات شبهه.
مطلب سوم: استثنائات علم اجمالی و اصل احتیاط
گفتار چهارم: اصل تخییر
مطلب اول: تعریف و مجرای اصل تخییر
مطلب دوم کاربردهای تخییر
باب دوم تعارض ادله
گفتار اول مفهوم تعارض و شرایط آن
مطلب اول تعریف و شرایط تعارض
مطلب دوم: تزاحم و احکام آن
الف: وجوه افتراق تراحم و تعارض
ب: وضعیت دو حکم متزاحم (اقسام تزاحم)
ج مرجحات باب تزاحم
گفتار دوم اقسام تعارض و ضوابط رفع آن.
حالت اول تعارض غير مستقر
الف مفهوم جمع عرفى.
ب ضوابط و شیوههای جمع عرفی
- تخصیص
- حکومت.
3.ورود
- تخصص.
حالت دوم حکم تعارض مستقر.
1.قاعده اولیه در تعارض مستقر (تساقط)
2.قاعدة شرعی در دو خبر متعارض (ترجیح ، تخيير)
مطلب اول: بررسی مرجحات منصوصه
مطلب دوم اکتفا به مرجحات منصوصه
مطلب سوم ترتیب بین مرجحات
گفتار سوم بررسی برخی موارد تعارض ادله
مطلب اول: تعارض امارات با یکدیگر
الف تعارض بينات.
ب تعارض بینه و اماره ید
ج تعارض اقرار و اماره ید
د تعارض اماره قانونی و اماره قضایی
مطلب دوم: تعارض امارات و اصول
الف) تعارض استصحاب با اماره ید
ب) تعارض استصحاب با امارات قانونی و قضایی
ج) تعارض استصحاب با قاعده صحت
د) تعارض استصحاب با قاعده فراغ و تجاوز
مطلب سوم تعارض اصول عملیه با یکدیگر
الف تعارض اصل سببی با اصل مسببی
ب تعارض استصحاب با سایر اصول عمليه
ا. تعارض استصحاب با برائت.
۲. تعارض استصحاب با احتیاط
3.تعارض استصحاب با تخيير
ج) تعارض استصحاب با استصحاب دیگر
د) تعارض استصحاب با قاعده قرعه
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.